Wie kan leren heeft de toekomst

}

21 apr 2022

Complexiteit

Wie kan leren heeft de toekomst

Als je beslissingen neemt in een snel veranderende complexe omgeving, kom je niet ver met boekenkennis. Immers, het lineair denken; ‘Als A dan B’ gaat simpelweg niet op. Voorspellen of jouw besluit tot het gewenste resultaat gaat leiden is lastig.

Is het dan beter je besluit dan maar uit te stellen, totdat je de situatie beter kunt doorgronden? Nee, want dan verspeel je je kans om invloed uit te oefenen. Buiten dat word je waarschijnlijk betaald om actie te ondernemen. Maar hoe pak je dat dan aan, beslissingen nemen in een turbulente omgeving?

Het begint eigenlijk met iets heel simpels. Namelijk te erkennen dat je in dit soort situaties niet alle antwoorden hebt. Zeg eens eerlijk, hoe vaak hoor jij jezelf zeggen: ‘dat weet ik niet’? Als je alles al weet, of denkt te weten, wordt het een stuk moeilijker om open te staan voor nieuwe inzichten. Durf dus comfortabel te zijn met het niet weten!

Misschien helpt het je te realiseren dat ‘niet weten’ de weg vrijmaakt voor de cruciale grondhouding van leren, leren en nog eens leren! Van nieuwsgierigheid, van mogen ontdekken hoe de vork in de steel zit. Het idee is heel simpel. Als je in een situatie zit waarin je voorspelling geen houtsnijden, dan zul je moeten ervaren wat werkt. En wat niet. Actieleren dus. Dat is een continu proces van leren en reflecteren, leren reflecteren. Enzovoort. Door simpelweg ‘te doen’ kun je in kleine stapjes invloed uitoefenen en bijsturen. En met elke stap leer je weer meer over je vraagstuk.

Actieleren is ook niet voor niks een bouwsteen van veel nieuwe organisatiemethoden. Maar het vraagt ook iets van jouw als persoon. Mag jij leren van jezelf? Fouten maken? Imperfect werk leveren? En mag je team dat ook?

Na mijn studie psychologie werkte ik een aantal jaar als universitair docent; ik was een echt boekenhoofd! Het duurde wel even voordat ik zomaar durfde te doen. Liever dacht ik de dingen van tevoren uit. Ze moesten wél kloppen. Maar toen ik in andere organisaties ging werken blokkeerde die houding mijn ontwikkeling. En toen was mijn lijfspreuk een tijdje ‘Wabi sabi’. Wabi sabi is een Japanse uitdrukking die de schoonheid van imperfectie aangeeft. Ik haal ‘m nog steeds wel eens van stal voor mezelf of tijdens een coachgesprek.

Die lerende houding vraagt ook dat je controle loslaat. En als ik professionals of leiders spreek blijkt dat nog best vaak een dingetje. Kun jij dat? Of ken je jezelf als een control freak? Perfectionist misschien? Uit eigen ervaring weet ik dat je dat ‘loslaten’ voor jezelf wel wat makkelijker kunt maken. Daarover meer in één van de volgende fragmenten.

Ok. Niet weten, leren, controle en perfectie loslaten dus. En dan? Dan ontstaat er ruimte om creatief te zijn, wat minder serieus te zijn, nieuwe ideeën op te doen en uit te proberen. Precies wat we nodig hebben in een snel veranderende complexe omgeving. En niet onbelangrijk, het is leuk om te doen! Maar dat het niet altijd gemakkelijk is zie ik dagelijks. Dat is ook niet zo gek, onze hersens zijn voorgeprogrammeerd om risico’s te mijden, dingen goed te doen. Maar het maakt ons wel een tikkeltje onaangepast aan die VUCA omstandigheden. Ik pleit voor een tikkeltje meer speelsheid, creativiteit en verbinding.

En let op: ‘leren’ betekent niet met alle winden meewaaien. Juist niet! Een belangrijk anker is bijvoorbeeld jouw eigen missie. Een belangrijkste baken in dichte mist. Ga je mee naar de volgende blog, die hierover gaat?

Meer artikelen

Telefoon

+31624612480 | KVK 71411402

E-mail

hallo@emergentia.nl

KVK: 71411402

LinkedIn

Contact